Move 37 .

In 1996 wordt een wedstrijd gespeeld tussen Kasparov en Deep Blue van IBM. Kasparov, wereldkampioen, neemt het op tegen IBM’s speciale schaaksoftware. In een bepaald spel doet de computer plots een totaal onverwachte zet. Zo raar, zo onvoorspelbaar, dat Kasparov volledig uit zijn doen is. Toch wint hij dat spel.

Maar het volgende spel verliest Kasparov. Waarom? Omdat hij na die onverwachte zet begint te twijfelen. Hij raakt mentaal uit evenwicht, en verliest daardoor. Analyse achteraf wijst uit dat die totaal onverwachte zet van Deep Blue eigenlijk gewoon een softwarefout was: de software wist op dat moment niet wat te beslissen en deed daarom gewoon een willekeurige zet. Dus geen hogere intelligentie, maar een fout in het systeem, met als gevolg dat Kasparov het volgende spel verloor.

Hier meer informatie (Wikipedia).

Twintig jaar later, in 2016, gebeurt er iets speciaals. Het gaat nu over het spel Go. Een ogenschijnlijk eenvoudig spel. De Zuid-Koreaanse wereldkampioen Lee Sedol neemt het op tegen AlphaGo, een AI ontwikkeld door Google.

In een bepaald spel doet de computer tijdens zet 37, (Move 37), een totaal onverwachte zet. Die zet heeft als gevolg dat Lee Sedol, die alle mogelijke zetten en tegenzetten mentaal voorbereid heeft, compleet verrast is. Hij verlaat even de ruimte, komt terug, denkt vijftien minuten na voor hij zijn volgende zet doet, en verliest uiteindelijk het spel.

De vraag is dan: was dit ook een softwarefout?

Na analyse blijkt van niet. De computer had blijkbaar berekend dat zijn tegenstander, Lee Sedol, deze specifieke zet op geen enkele manier, uit een reeks van 10.000 mogelijke scenario’s, had kunnen voorzien. De AI deed die zet dus bewust, en won uiteindelijk de partij.

Dat moment wordt binnen de wereld van kunstmatige intelligentie beschouwd als een echte trendbreuk – het begin van een nieuw hoofdstuk.

Hier veel meer en meer juiste details in Wikipedia

Hoe kom ik op Move 37?

Ik heb net naar een podcast geluisterd van iemand die aan de wieg stond van AlphaGo, en daarin komt Move 37 voortdurend terug. Pas op het einde van de aflevering begrijp ik de betekenis hiervan.

En dan begin ik natuurlijk verder te denken. Want blijkbaar, zo leert een beetje Googelen, is Move 37 een vrij bekend begrip. Voor mij was het volledig nieuw, maar het blijkt vrij ingeburgerd te zijn.

En dan stel ik mij de vraag: in hoeverre kan een persoon, ikke dus, een Move 37 doen?

Move 37 veronderstelt iets wat onlogisch lijkt, iets wat niemand verwacht. Misschien kunnen we daar nog eigenschappen aan toeschrijven. Ik ben nu aan het reflecteren: wat zou een Move 37 zijn?

• Niet logisch volgens het boekje, maar wel intuïtief sterk.

• Anderen begrijpen het niet meteen.

• Je moet er lef voor hebben.

• Het toont oorspronkelijk denken.

• Het verandert iets fundamenteels.

Misschien is de kern: iets doen dat totaal niet van mij wordt verwacht, maar dat achteraf bekeken geniaal of slim blijkt te zijn.

Ik heb hierover een aantal vragen gesteld aan onze vriend ChatGPT, en daar kwamen een paar interessante ideeën uit. Ik laat ze hier even zien.

1. Je blog plots publiek maken aan een groot netwerk, terwijl je hem tot nu toe eerder verborgen of “voor wie hem toevallig vindt” hebt gehouden — met een korte toelichting waarin je zegt: “Ik heb lang gewacht, getwijfeld, geschaafd. Maar hier is mijn stem. Onvolmaakt, maar echt.”

2. Een boek uitbrengen gebaseerd op je ochtendreflecties, mislukkingen, inzichten uit het leven en ondernemen — niet als expertboek, maar als kwetsbare, eerlijke gids voor mensen die op zoek zijn naar een trager, zinvoller leven.

3. Je sciencefictionverzameling of je vroegere geek-verleden inzetten als creatieve springplank voor een onverwacht project — een expo, podcast, kinderboek, of eigenzinnige blogreeks: “Wat ik leerde van 40 jaar sciencefiction.”

4. Radicaal kiezen voor rust en verdwijnen uit een bepaald project, ook al lijkt het van buitenaf succesvol — omdat je voelt: “Het vreet aan mijn ziel. Ik kies voor stilte, ruimte, en het onbekende.”

5. Een online bibliotheek of ideeënclub starten vanuit je eigen boekencollectie, helemaal volgens je waarden (niet commercieel, niet afhankelijk van sociale media, met diepe gesprekken i.p.v. bereikcijfers).

Want vandaag, begin augustus 2025, zit ik even in die mindset met mijn Indian Spice Trail.

Aanvullend op Move 37 heb ik nog iets genoteerd. Misschien is het ook een Move 37, namelijk: ik ben bezig met een project rond afvallen. En ik heb gezegd: als ik mijn doel bereik, koop ik mezelf een sportwagen. Ik heb al met mijn vrouw gesproken over welke nummerplaat ik die sportwagen zou geven. Zo’n speciale nummerplaat kost €1000. Natuurlijk is dat puur verloren geld. Het idee was: we geven die nummerplaat een betekenisvolle naam; Miranda, GSB of In-Via. Maar ik kan ook Move 37 nemen. Niemand zou verwachten dat ik op mijn leeftijd nog met een sportwagen zou opduiken. Dat zou dus echt een Move 37 zijn…

Kort nadat ik bovenstaand tekstje had geschreven en  Move 37 had ontdekt, was er in mijn thuisstad, Mechelen, een groot gratis festival. Overal waren wegen afgesloten, voetgangers werden in bepaalde richtingen geleid, en er hingen borden met teksten als “Geen doorgang”, “Hier controle”, enzovoort. Er waren verschillende in- en uitgangen natuurlijk.

En dan zie ik plots een bord hangen met daarop EXIT 37. Dat valt mij meteen op.

Waarom?

Omdat ik geen enkel ander exitbord gezien heb. Niet Exit 1, niet Exit 2, niet Exit 50, alleen Exit 37.

Ik vermoed dat dit een grap is van iemand die op dezelfde golflengte zit als ik, en bewust dat bord heeft opgehangen.

Of het is gewoon toeval natuurlijk.